𝗚𝗘𝗡𝗘𝗥𝗔𝗟

🌟🌟🌟 Ofiin walii galuu🌟🌟🌟 👇👇👇👇👇👇👇👇👇 Nama ofii isaa waliin walii hin galle waliin walii galuu hin danda'u. Dhiifama ofiif gochuun dirqama tola ooltummaa ta’us, hammam dhiifama ofiif gootee beektaa of gaafadhu; Eenyu akka taate qaanfattee beektaa?Of gattee nama biraa ta'ee hawwitee Eebba kee dagattee hanqina keetti qaana'aa of gataa Hin kunuunsiin, kan salphise hin jiru ati. Dhiifama ofiif gochuuf, dogongora darbe dagachuuf, nama guutuu fudhachuuf, mudaa haquuf, nama fooyya'aa ta'uuf, gara fuulduraa geggeessuuf, madaa darbe haquuf humna ni qabaatta Yoo nama miidhu, dhiifama gaafachuu qabda Yoo nama tokko waliin walii hin galle jaarsi tokko si waliin walii galuu danda'a Yoo ati ofii keetiin wal lolte, yoo of dogoggore, eenyutu si araarsa deggersi imala kamiifuu baay'ee barbaachisaadha. Ofii keetiin nagaa buusi, ofitti walii galuu, of jaalladhu, of hubadhu, yaada si miidhu kamirraayyuu of eegi, hamma of balleessite of deebisuu akka dandeessu beeki .Of fayyisuuf yeroo fudhadhu, keessoo kee ilaali, Miira kee isa dhugaa dhaggeeffadhu yeroo kamiyyuu caalaa ofii keetiif of jaallachuun tarkaanfii jalqabaa nama kamiyyuu bira ga’uuf waan ta’eef akka tolaatti osoo hin taane akka dirqamaatti of jaalladhu. Rabbiin hubannoo, ogummaa fi beekumsa jaalalaan nuuf haa kennu Amiiiiiiiin #fyp #viral #tiktokviral #tiktok #oromotiktok #oromotiktok❤️💚❤️ #CapCut #oromotiktok❤️💚❤️ #ethiopian_tik_tok🇪🇹🇪🇹🇪🇹🇪🇹 #creatorsearchinsights #1million #viralvideo #ethiopian_tik_tok @Islam is Peace @𝗚𝗘𝗡𝗘𝗥𝗔𝗟 𝗔𝗕𝗗𝗜 @Meriam

👉Ofi qusadhu👈 👇👇👇👇👇👇👇 Iftoomina qabaachuu jechuun nama dhugaa ta'uu jechuu osoo hin taane, of kennuu, daangaa hin qabne, iccitii kee nama hundaaf qooduudha. Namni ifa ta’e kan dubbiin isaa giddu galeessa ta’e, nama gargaaruuf ariifatu, yeroo barbaachisaa ta’etti of mul’isuu irraa kan of qusatu, bakka sirrii ta’etti kan of hin walxaxnedha. Of eeggannoo godhaa. Hariiroo maatii gaarii qabdaa? Murtoo gooteen ni boonna? Jireenya jiraattuuf ni galateeffattaa Gaaffilee kana hundaaf deebiin kee eeyyee yoo ta'e ofiif iccitii yoo taate abbaa bilisummaa kee taata, akka barbaaddetti jiraachuu dandeessa? karaa filatteen socho'uu dandeessa Yoo jireenya kee ifa hin goone humni namoota biroo ni caba ni hojjatta yoo ta'e iccitii koo jettu namatti hin himin sarara diimaa mataa keetii ofumaaf kaasi. Namoonni gammachuu kee hin barbaanne, kan milkaa'ina keetiin ija diimate, kan tasgabbii kee irratti aaran baay'eedha, kanaaf hanga olka'iinsaa fi gadi bu'iinsa kee argitutti eenyutti iyyuu hin himin kan si dhaggeeffatu hundi kee miti hiriyyaa, daawwattoonni kee hundi deggertoota kee miti Namoota gocha kee caalaa jecha keetiin si madaalan baay'eedha tarkaanfii kee kamiyyuu.Warri si dhorkan guyyaa tokko yeroo ati xiqqaa ta’etti si salphisuu danda’u yaadi , ati fiixee gaara sanaa irra jirta. Yeroo tokko tokko waa'ee ofii garmalee dubbachuun, karoora kee irra deddeebi'ee xiinxaluun, waan yaadde hunda namootaaf qooduun barbaachisaadha, guyyaa guutuu si dadhabsiisa. Gammachuu kee bilisaan itti gammadi, milkaa'ina kee jaalalaan jiraadhu Meeqatu arraba ofiitiin man'ee ho'aa isaa balleesse, meeqatu masaraa ga'e irraa kufe, meeqatu jireenya jaalalaa gammachuu qabu akka hin taane godhe. t go in. Of eeggannoon kee dinqii hojjechuuf haal-duree jalqabaati. Nagaan waaqayyoo laphee keessan keessa haa boqotu. Rabbiin jaalalaan hubannoo, ogummaa fi beekumsa nuuf haa kennu Ameen #vira #ethiopian_tik_tok #viralvideo #funy #1million #creatorsearchinsights #ethiopian_tik_tok🇪🇹🇪🇹🇪🇹🇪🇹 #CapCut #oromotiktok❤️💚❤️ #fyp #viral #tiktok #tiktokviral #oromotiktok @sumi @Taha ye limuu liji @𝗚𝗘𝗡𝗘𝗥𝗔𝗟 𝗔𝗕𝗗𝗜

🌟🌟🌟Miira kee jijjiiri🌟🌟🌟 Nama cimaan nama sammuu isaatiin miira isaa to'ateedha. Miira kee jijjiiruu akka dandeessu beekii, garuu miira gadhee gara miira gaariitti jijjiiruu kan dandeessu akkamitti? Gaaffii cimaa fakkaata.Dhugumatti baayyee salphaadha. Miidhaan sitti dhagaʼamaa? Tokkoffaa, miira isaa hin haaliin, garuu maaliif akkas akka sitti dhagahamu godhe of gaafadhu Tarii sun rakkoo hubannoo mataa keetii ta'uu danda'a, tarii ati a jibba dhokataa nama sanaaf qabu, ykn tarii nama dhuguma itti yaadee si aarse ta'uu danda'a. Miira nama jeequ maaliif sitti dhagahama? Gaafii kanaaf deebii kan kennitu sidha. Asitti jireenyi yeroo hunda gammachuu, barbaaduu, argachuu, walqixxummaa, milkaa’ina akka hin taane hubadhu Yeroo mufannaa ykn jeequmsa miiraa si mudatu, jaalalaan ofitti haasa’i .Irra deebi'ii yaali - sababni isaas yeroo gadditu waan baay'ee dhabda Gammadi sababni isaas abdiin si daawwata. Caalaatti dhiibamtee qormaata keessa jirtaa?! Jaak Ma, hundeessaa Alibaba Group, mana barumsaa giddu galeessaa keessatti waggaa 3 kufe Innis yeroo hojiif iyyatu yeroo 30 kufe filatame Inni tokkicha nama kufe ture Jaak Ma Yunivarsiitii Harvard keessatti yeroo 10 dide Har'a garuu abbaa qabeenyaa fi dura taa'aa daldala interneetii guddicha addunyaa ta'ee jira Eeshiyaa keessatti Of bitadhu, miira kee gara aangootti jijjiiri, gonkumaa abdii hin kutatin Karaan ati dhiibdu hundi gara milkaa'inaatti si dhiiba. Rabbiin hubannoo, ogummaa fi beekumsa jaalalaan nuuf haa kennu Ameen #tiktok #viral #fyp #oromotiktok❤️💚❤️ #CapCut #ethiopian_tik_tok🇪🇹🇪🇹🇪🇹🇪🇹 #creatorsearchinsights #1million #funy #viralvideo #ethiopian_tik_tok #vira @Meriam @𝗚𝗘𝗡𝗘𝗥𝗔𝗟 𝗔𝗕𝗗𝗜 @Madina bonso

Qorumsaaf harka hin kenninaa Yeroo balbaloonni cufaman, foddaaleen yeroo si liqimsan, yeroo ofitti gaddan, wanti nama gammachiisu tokko ni ta’a, yeroo Waaqayyo si waliin jira jettee yaaddu; akkas ta'e, obsa kee barbaada, carraa hin cufu, hamma sa'aatii itti aanutti si hin gaddisiisu, humni kee si barbaachisa, garuu akka qulfii salphaa si hin cuftu. Balbaloonni hedduun siif cufamuu danda’u, garuu foddaa banaa ilaaluu kee itti fufta Yoo dadhabbiin sitti dhaga’ame, warra si jabeessanii fi si jabeessan irratti xiyyeeffadhu. Dukkana ofirraa baasuuf, jireenya abdiin guutuuf, taatee fooyya’aa uumuuf, ija kee foddaa banaa abdii cabsanii ifa siif kennutti darbachuu, kallattii si gargaaru fudhadhu. Jireenyi isheef ulfaataa, isheef walxaxaa, isheef nuffisiisaa, isheef dadhabsiisaadha Isheen nama gammachiisa, ijaaruuf bu'aa qabdi, salphaa ta'ee isheef salphisa, jaalalaan ishee jiraatti. Yoo nama hin eegin keessa ilaaluu jalqabde wanti naannoo kee jiru hundi ni jijjiiramu Badiisni ati fedhiidhaan balleessitu, kufaatiin si mudatu hin jiru, gocha hunda duuba sababoonni dirqisiisoo fi ciccimoo ni jiraattu isa keessatti, lubbuun jiraachuu keetiin boonuuf, hafuura baafachuu keetiif galateeffachuuf yeroo hin dhabdu Kufaatiin kee inni jalqabaa hanga isa itti aanutti kufaatii, kufaatii fi salphina itti hin fufu. Kufaatii kee qofa yoo lakkaa'e, waan baay'ee dhabde, gara fuulduraattis mo'amuu kee itti fufta Yoo injifannoo kee lakkaa'atte, injifannoo kee irratti yoo xiyyeeffatte, gufuuwwan irra darbite, qormaata darbite yoo yaadatte , qormaataa fi rakkina dhufaa jiru, kan ammaa dabalatee, injifattee injifachuu kee itti fufta, kan of hidhu, eenyummaa kee xiqqeessu, dandeettii kee kan daangessitu, qaama kee kan awwaaltu Xiyyeeffannoo kee jijjiiruun, fooyyessa deggersa jireenyaa kee mul'ata kee fooyyessuun, ulfina kee osoo yaaddee, olka'iinsa kee dhugoomsuudhaan madaalawaa ta'een socho'i Abo Rabbiin sammuu keenya haa ibsu. Rabbiin hubannoo, ogummaa fi beekumsa jaalalaan nuuf haa kennu. #oromotiktok #ethiopian_tik_tok #viralvideo #funy #1million #creatorsearchinsights #ethiopian_tik_tok🇪🇹🇪🇹🇪🇹🇪🇹 #CapCut #oromotiktok❤️💚❤️ #fyp #viral #tiktok @r̤i̤q̤i̤c̤h̤a̤ d̤h̤ṳg̤a̤🙏 @Madina bonso @Meriam

#duet #tiktokviral #oromotiktok #creatorsearchinsights #viral #viralvideo #ethiopian_tik_tok #tiktok #1million #vira #ethiopian_tik_tok🇪🇹🇪🇹🇪🇹🇪🇹 #fyp

#fyp #ethiopian_tik_tok🇪🇹🇪🇹🇪🇹🇪🇹 #CapCut #mufc #vira #1million #tiktok #ethiopian_tik_tok #viralvideo #viral #creatorsearchinsights #oromotiktok #tiktokviral #duet

#oromotiktok #creatorsearchinsights #viral #viralvideo #ethiopian_tik_tok #tiktok #1million #vira #mufc #CapCut #ethiopian_tik_tok🇪🇹🇪🇹🇪🇹🇪🇹 #fyp

Seenaa Jeneral Waaqoo Guutuu Jeneral Waaqoo Guutuu abbaa isanii Guutuu Usuu fi haadha isaanii aadde Qullo Alii Hasan irraa akka lakkoofsa Awurooppaatti bara 1924 tti aanaa Madda Walaabuu lafa Odaa jedhamtutti dhalatan. Jaal Waaqoo Guutuu warra guddaa ilmaan hedduu qaban irraa dhalatan. Abbaan isaanii Guutuun dhiira 10 fi dubartii 9 wolumaa galatti ilmaan19 horan.Generaal Waaqoo Guutuu dubartii7 irraa ijoollee 49 ka argatan yoo ta’u, kana keessaa 15 lubbuun hinjiran. Gen. Waaqoo Guutuu ilmaan34 haawwota wajjiin uf duubattidhiisan.Generaal Waaqoo Guutuu Usuu akka Aadaa naannawaatti horii, gaala kkf horachuun, gaagura hidhachuun sirna kaayoo Oromo guututti qooda keessatti qabaataa guddatan. Generaal Waaqoo Guutuu Usuu akka lafaa dhufaa yarootti qondaala biyyi herregatu fi abdatu ta’uu isaanii ijoolummaan argisiisaa guddatan.Generaal Waaqo Guutuu daa’imummaa isaanii irraa jalqabanii nama irree qabu, nama xiiqii fi jibbansa diinaa qabu turan. Ganna 14’tti osoo abbaan isaanii hin beeyne horii gurguranii qawwee jalqabaa bitatan. Bara dargagummaa isaanii ummanni diina jala akka hin deemne gorsuuf ijoollee gurmeessuun poolisa mootummaa tumuu turan.Akkuma guddataa deemaniin jibinsi diinaaf qaban itti guddataa dhufuun baalabbaatummaa naannoo isaanii harkaa qabaataa kan turanobboleessa isaanii ka hangafaa Camarrii Guutuu Amaara biyyarraa dhoorguu hin dandeenne jechuudhaan itti qoxxisuun baalabatummaa irreenirraa fudhatan. Haa ta’uu malee ganna tokkoof erga hojjataniin booda abbaan isaanii Guutuu Usuu hangafa isaanii irraa fudhachuun seera akka hin taanegorsanii baalabaatummaa irraa fuudhanii Camarriif deebisan.Ganna 34 tti namootii biraa wajjiin dirqamni naannawa ofii tiiksuu itti kenname. Naannawa bara 1960 irraa qabee nama waa’ee ummataa keessatti bakka qabu ta’utti hojii isaaniitiin of mirkanneessan. Isaanii haala kanaan jiraatu haalli naannawa kanaa jijjiiramaa dhufe. Haga gaafa ergaan Rabbii itti dhufteetti waggaa 45 guutuu Qbasoo Bilisummaa Oromiyaa hoogganuun jireenna isaanii dabarsan.Mootummaan Ingiliizii Hayla Sillaasee baqarraa deebiftee aangoo itti kennite. Ummanni naannoo kanaa bara Xaaliyaanii Xaaliyaanii woliin waan dhaabateef Hayla Sillaaseen gadoo itti bayuu eegale. Miidhaa Mootummaan Abashaa ummatarra geessaa ture keessaa inni guddaan ummata Oromoo lafarraa buqqisuu ture. Haalli kun hammaataa dhufnaan General Waaqoo Guutuu qawwee kaasuuf dirqaman. Maatii isaanii dhiisanii nama jaha woliin qawwee 7 qabatanii gaara Dunnuunitti diddaa gabrummaatiif bayan. Worri jalqaba isaan woliin bayan Kadiir Waariyoo, Muussaa Doyya, Huseen Abdurahman, Huseen Waaqoo Dhaddee, Aadam Jiloo, Roobaa Hindukko turan. Rakkinni Mootummaan Hayla Sillaasee ummata naannawa Madda Walaabuu irra geessaa ture yaroo irraa yarotti hammaataa waan dhufeef ummanni Oromoo naannawa kanaa hooganummaa Gen. Waaqootiin bara 1960 lolatti seene.Oromoon naannawa kana qubatuArsii, Boorana, Gujii bara dheeraaf rakkinna tokko malee naannawa kanatti ummata ollaa akka ummata Soomaalee wajjiin nagayaan jiraataa akka turan seenaan guututti addeessa. Haata’u malee bulchaan mootummaa yaroo sanii ummata addaan fageessee sirna isaa bal’ifachhuf jecha ilmaan abbaa tokko addaan baasuun akka ummanni faalla waldura dhaabate walfixuufii dhiiga waliidhangalaasuu gochuu danda’ee jira. Lolli lafa Magaaloo fi Titii Gurraachaa jedhamanitti ta’e ragaa hinbanne ta’ee argama.Kana booda ummnni naanawa Madda Walaabuu dameen Arsii lola deemaa jiru dhiibuun akka hindandahamne hubachuun nama muraasa filuun Somaalee dhaqanii akka qawwee barbaadatan murteesse. Namoonni gaafa san (1963 ) dalagaan kun itti kenname seena qabeeyyii manguddoota akka Haji Aadam Jiloo, Gen.Waaqoo Guutuu, J/Muhaammad Rubee, kkf. ta’uu seenaan ragaa baha. Haala kanaan qawwee yaroof harka namoota turte 80 walitti qabuun akka lolli falmannaa mirga ofii itti fufu godhame. #creatorsearchinsights #fyp #oromotiktok❤️💚❤️ #ethiopian_tik_tok🇪🇹🇪🇹🇪🇹🇪🇹 #viralvideo #history #viral #1million #tiktok #ethiopian_tik_tok #oromotiktok

Seenaa Abbootii keenyaa baruun boriif nu fayyada oromoon naannoo hundaa dubbisaa dheerina hin qabuu…… #Seenaa_Dhaloota_Abbaa_jifaar_fii_ijaaramiinsa_masaraa Abbaa Jifaar Abbaan Jifaar bara 1852 tti abbaa isaanii Abba Gommoolii fi Haadha isaani Guumayitti irra dhalatan Abbaan Jifaar dhalatanii woggaa 15ttii Abbaan isaanii Abbaan Gommool du’an Abbaan Gommool kan du’an bara 1875 tti Abbaan Jifaar Maqaa adda addaa qabu 1)Tulluu 2)Muhammad ibni daawud 3)Abba jifaar Yeroo Abbaan isaani du’an irraa eegalanii abbaan jifaar biyya bulchuu eegalan waggaa 3 haadha isaani Guumayitti wojjin bulchan sababni isaan haadha isaanii wojjin bulchaniif yeroo sanatti Abbaan Jifaar woggaa 15 waan ta’aniif akkasumas dandeetti biyya bulchuutiif umuriin isaani xiqqoo waan ta’eef Yeroo wagga 18 guutanutti guutummaan guutuutti biyya bulchuu eegalan kan isaan biyya jimma bulchanis bara 1878 hanga 1933 tti Maqaan isaani akka biyyaatti Tulluu jedhamanii waamamu sababni isaan tulluu jedhamaniif dheerina isaani irraan kan ka’e Abbaan jifaar dheerinni isaanii meetira 2 fi sentimetira 10 Maqaan isaani gara islaamaatiin ittiin waamaman Muhammad ibnu daawud Akka maqaa kabajaattimmo Abbaa Jifaar A/Gommool jedhamanii waamamu Masaraan Abbaa Jifaar kan argamu lafa olka’aa jireen irratti argama Jireen magaala Jimmaa irraa km7 fagaatee argama akkasumas Hospitaala Jimmaa irraa km3 fagaatee argama Masaraan Abbaa jifaar kan ijaarame nama lammii Hindii ta’ee maqaan isaa #tikem jedhamuun Haala ijaarumsa isaa keessatti meshaan tokko tokko kan biyya hindirra dhufe ni jira fknf meeshaan tokko akka meshaa teknikaatti kan yeroo bubbeen bubbisu bubbee manarra dhorku tokko gubbaa masaraa isaani gara fuula duraarra ni jirti masaraa sanarratti kan argamu kan imaaraa fakkaatu sun kallattii Afur qaba kallatti kaabaa Kallatti kibbaa Kallatti bahaa Kallatti dhiha kallattiin 4 kun hundinuu kallatti ittiin to’annaan gaggeeffamu Masaraa sana keessatti meedaan yookan bakkeen bakki kaadimoonni ykn hojjattoonni isaani itti Taphatantu ni jira akkasumas bakki mootiin Abba jifaar ta’anii yeroo kaadimeen isaani wollaansoo waan adda adda woliin taphatanu ilaalanu ni jira Yeroo masaraan kun ijaaramutti ummanni naannoo Jimmaa killee ykn hanqaaquu wolitti qabuudhaan gumaachaa turan ijaarumsi masaraa sanaa yeroo jalqaba xuubii dhaafi killee wolitti qabuun girgiddaan ykn jidaarri isaa kana lamman irra ture Masaraan Abba Jifaar kan ijaarame bara 1870 tti yeroo ijaaramu baasiin itti ba’e worqii kg 400 fii Doolaara Awustiraliya(Maantereza)65,000 tti tilmaamama Masaraa kana keessa kanjiru masjiida dhiiraa fi dubaraa adda ba’ee kan jiru akkasumas bakka qur’aana itti qara’an kan dhiiraa fi kan dubaraa adda ba’uudhaan jira Masaraan kun yeroo ol seenan jalqaba isaarratti ykn balbala isaarratti jecha laailahaillallah Muhammadan Rasuulallah jedhutu barraa’ee jira itti Aansee Abubkri Umar Usmaan Aliyyii kan jedhutu barraa’e jira Abbaan jifaar teesso isaani jireen godhachuudhaan ummata isaanii akka guutuu biyyattiitti gargaaraa turan keessumayyu ummata muslimaa maallaqaan lafa adda adda kennuufidhaan Yeroo jalqabaatiif Akka guutuu biyyattiitti Amantiin islaama jimma irra ka’e akka baballatu kan godhe Mootii Abbaa jifaari Abbaan jifaar ummata isaaniitiif saudi Arabiyaa makka keessatti mana ijaaruudhaan bakka ummanni keenya qubatu taasisanii jiru ummanni keenya yeroo umraa fi hajjiidhaaf gara makka deemu bakka kana deemee qubata bakki kun kaabaa irra meetira 300 qofa fagaata Akkasumas madiina irrayis akka lafa fudhatanii turan seenaan ni dubbata Haala kanaan Mootiin Abba jifaar bara 1878 irra hanga bara 1932tti jiraatan #tiktok #viral #fyp #oromotiktok❤️💚❤️ #CapCut #ethiopian_tik_tok🇪🇹🇪🇹🇪🇹🇪🇹 #creatorsearchinsights #1million #funy #viralvideo #ethiopian_tik_tok # 👇👇👇👇👇👇👇👇👇👇👇 https://youtu.be/quKa0yU0-i0?si=hLIu_Or1KLeLcoog

Koloneel Abdisaa Aagaa 👇👇👇👇👇👇👇👇👇 Koloneel Abdiisaa Aagaa Oromiyaa Dhihaa,Wallagga Najjotti bara1919 kessatti dhalate. Bara 1925tti mana barumsaa Abbaa Gabra-Maaram seenee afaan Amaariffaa dubbachuu, dubbisuu fi barreessuu barate. Bara 1927, mana barumsa misiyoonii Najjoo seenee Afaan Ingiliffaa barate. Yeroo umuriinsaa 12, Abbaan Abdiisaa obboleessa isaa ajjeessee mana hidhaa gale. Abdiisan kana ol iyyatee abbaasaa gadi lakkisiisuf gara Finfinnee yoo deemeyyuu, abbaansaa dhumaratti murtii du'aatin ajjeefame. Kanaan gaddee fi aaree, Abdiisan umurii 14tti Waraana Itoophiyaatti dabalame. Bara 1932, Akkaadaamii Waraanaa Hoolotaa seenee waraana barachuun ajaja-kudhanii ta'uun eebbifame. Yeroo waraanni Xaaliyaanii Itoophiyaa qabatu Abdiisanis waraana kanarrati loltuu ta'ee hirmaatee ture. Hiryootasaa wajjin diina Wallaggaa qabate buqqisuuf gara Wallaggaa deeme. Boodarras hiriyootasaa du'arraa hafan 30 wajjin booji'amee jalqaba Jimmatti hidhame. Hiriyootasaa wajjin ji'a tokko booda Jimmarraa gara Finfinneetti dabarfamanii ji'a lama hidhman. Ji'a lama boodas mana hidhaatii gadi lakkifaman. Bara 1936, Giraaziyaanitti boombin darbatamee waan madaayef, Abdiisaan namoota 42 wajjin qabamee karaa Mitsiwwaatin gara Moqaadishoo geeffamuun achitti hidhaman. Namoota Abdiisaa wajjin Hoolotatti baratan keessa nama 18 erga ajjeesanii booda, namoota 30 hafan Xaaliyaanii geessanii mana hidhaa kuusaa odola Sisilii keessatti aragamutti hidhame. Achitti Kapiteen Juuliyoo, goota Yugozilaavin wal bare. Mana hidhaattis Abdiisaa fi Kapiteen Juuliyoon michuu ta'an. Waliinis mana hidhaa keessaa badanii miliqan; isaan wajjin hidhamtoota 10 ol ta'an fudhatanii bahanii bosonaatti galan. Guyyaa muraasa booda mana hidhaa sanatti geggeessummaa Abdiisaatiin halkan deebi'an; Abdiisaa Xaaliyaanonni hedduu soodaatu turan. Abdiisaan eegdota mana hidhaa sanaa hudhee ajjeese. Itti aansun Juuliyoo wajjin uffata eegdota mana hidhaa sanaa fudhatanii uffatan. Meeshaa waraana eegdota sanaas qabatanii eegduu mana hidhaa sanaa fakkaachun karrarra dhaabbachuu jalqaban. Abdiisaa fi Juuliyoon buufata sana keessa seenun hidhamtoota hunda gadi lakiisan, qondaaltota Xaaliyaanii buufata sana keessa jiraniin wal waraananii meeshaa isaanii fi rasaasa saamanii, konkoolaattota meeshaa waraanaa fe'an booji'anii gara bosonaatti deebi'an. Abdiisaanfaa haaluma kanaan loluun hidhamtoota baasuu, baankii, mana kuusaa mootummaa fi buufata kuusaa saamuu itti fufan. Kanaanis lakkoofsi garee isaa guddatee waraana ta'e. Mootummaan Faashistii Xaaliyaanis waraana isaanirratti bane. Gareen kunis Abdiisaa geggeessa isaa godhachun filatee sadarkaa meejerii isaaf keenne. Xaaliyaanonniis Abdiisaa baayyee sodaatu turan. Sodaa kanatti fayyadamuun saamtonni Xaaliyaanii fuula isaanii gurraacha dibanii Abdiisaa fakkaachun baankii fi manneen namaa saamu jalqaban. Abdiisaanis jarreen hojii hamaa kanaan maqaa isaa xureessan kana qabee ajjeesaa ture. Mootummaan Xaaliyaanii Abdiisaa qabuuf yaalii guddaa gochaa ture garu hin dandeenye. Kun ta'u didnaan, Abdiisaa aangoo guddaa sii kennina jechuun garee isaanitti akka dabalamu gochuuf yaalan. Abdiisan garuu kana hin fudhanne. Boodarra Waraannii Addunyaa Lammaffaan jalqabame. Humni Allaayidii Biriiteen, USA, Firaansi, fi Raashiyaan meejer Abdiisaa, kaapiteen Juuliyoo fi garee isaanitiif beekkamti kennuun meeshaa waraanaa fi gargaarsa kan biraa dhiyeessufii jalqaban. Meejer Abdiisan waraana paartisaanotaa kan addunyaa kan Ameerikaanota, Faransaayota, Ingilishoota, fi Itoophiyaanota of keessaa qabu akka geeggeessuuf filatame.Kaapiteen Juuliyoon ammoo paartisaanota Yugosilaav akka geggeessuuf filatame. Haala kanaa paartisaanonni, duraan baayyen isaanii hidhamtoota kan turan, Xaaliyaanii dadhabsiisun kufaatii isaanitiif karaa banan. Meejer Abdiisan goota waraana Addunyaa lammaffaarratti magaalaa Room booji'edha. #viralvideo #creatorsearchinsights #ethiopian_tik_tok🇪🇹🇪🇹🇪🇹🇪🇹 #oromotiktok❤️💚❤️ #CapCut #oromotiktok #fyp #history #viral

ARSIIN GOSA MEEQA QABA? Quubsumni ilmaan Arsee Jaha .. 👇👇👇👇 1. Baale 2. Gadab 3. Diida'aa 4. Albasoo 5. Laangannoo 6. Dambal Gosoota Arsii 👇👇👇👇 Abbakara Abaar-gada Abbayyii Abaay-mannaa Abbiyyuu Abboo-ali Abburee Abdooyyee Abboosa Aboosara Aboojota Aboonii Aboonyee Abroonyee Absiilaa Adaamii Adamoonyee Adamtuu Adaree Adarshoo Adulaala Agaarfaa Ajaamoo Ajjuuran Akkiyyaa Allaa Alii Alkasoo Allujaana Amaa-lama Amaalagoo Ambeentuu Amiinyaa Amoonyee Amuumaa Anasa Angeedda Argamooyee Ari’a Arroojjii Asallaa/Hasallaa Asaltuu Asalaxxuu Asgala Askaala Ashamii Asharaafa Ashmiiraa Ashuutee Ataabaa Atucha Awaandallaa Awacheeche Awuljana Aymaroo Ayyuuba --- Baabboo Baadagosa Baadaboo Basimannaa Baadosa Baallee Baalle-Tamboo Baamuda Badii Balee Baammajjaa Baammannaa Baallakasa Barii/Baarii Barbachoo Beebee Beegoo Biddiiqa Bidiroosa Biltuu Biilaa Bilduu Bilbiloo Birbiraa Biyyaalee Bochoroosa Boqqojjii Boorana Bulgaduma Buraara Buubuu ---- Camaca Caatimannaa Caatoo Cawwaa Ciimoo Coofira ---- Daddina Daagulee Daagooyyee Daallee Damina Daayidaa Danbii Dange Daawwee Daraaraa Daqeena Daroo Dawadiina Deendaa Diigaluu Doodaa Dodola Doggomaa Doomaga Doonchoo --- Dhaaye --- Edamana Eegoo Eekkaa Eessawwaa Eljoo --- Faarachuu Faraca Farsaana Farrajjee Farzaana Finxoo Funyamura Futtallee ---- Gaadoo Gandaanshoo Gaadullaa Gaadulloota Gaalama Gaalamtuu Gaatura Galchoo Garoraa Gamboo Gaddoo Gannata Garaadee Garisoo Garjeeda Gasala Geetara Gimboota Giraamaa Gidaajoo Goodola Goofingira Godaymannaa Gomoora Goonosa Golanuura Gotoo Gur-daama Gurraa --- Haballosa Habarnoosa Habeebee Habuubaa Haburaa/Aburaa Hachana Hadaabbaa/Adaabbaa Haddaa Hadaagaa Halangoo Halchaana Haliibana Hamiishada Hanbeentuu Hanqaroosa Hanqa-diina Hanxoo Harboo Harawa Haruuxuu Hasana Hasansaba Hawaxxuu Hawwaree Hawwiyyaa Haximannaa Heebanoo Heellaa Heeraro Heexamoosa Heexosa Heeydara Hinseemana Hoboltoo Hodhituu Hooransoo Huduga Hunxee Huphannoosa Hurfee Hurxuuba --- Ibsaana Ilaa Ilaannii Ilbaccaa Iluu Imara Isleeymana Itayya --- Jaafara Jawaara Jaawwi Jidda Jiliinshaa --- Kabiiroo Kacharaa Kanshee Kanshituu Karrayyuu Keetaa Kojii Kolooba Konee Korbeeyyii Korminee Kube Kullishaa Kulchee Kubbaayyee Kuyyara --- Laaqii Laajjemannaa Laxamannaa Leemmu Leemmossa Liimoo Liyyee Loodee Lolee --- Maadada Maachamanna Maamma-nuura Manaakaba Maankula Maaydoo Maazaza Maccaana Maccituu Madarshoo Maleekkoo Marfoo Maroo Masara Masaranjee Mazara Meettaa Moddollee Mora --- Nagoo Niitee Niyyaara Noonnoo Nugee --- Obaaymanna Oborraa Odoo-dara Ogolchoo Ogoddaa Oliyyee Oldolmannaa Oydomannaa Olbatannaa --- Qaancaqooca Qaafituu Qaasoo Qalboo Qallallee Qirbinyee Qooggoo Qoomaa Qoorabdoo --- Raasoo Raaytuu --- Saamana Saamoo Saasamanyee Sabiroo Sabitoo Sabuna Saddiiqa Saddiiqoo Saddoo Sa’immannaa Salmoolee Sangoo Shankoora Sarbaayyee Sarboo Sibee Seemannaa Sikkisaa Silxaana Sinaana Singiga Siraaja Soobbaa Soolee Suraara Suudee --- Shaakko Shaalimannaa Shafilaa Shaamdee Shaamida Shanaka Shawwadee Sheedama Shatura Sheebbaa Sheelada Shiree Shunee --- Tamaama Tafaalaxa Taa’oo Tuuquu --- Ungaata Ungaanyee Urjii Ulullee Uruu Usula ---- Waadaa Waageda Wa’amanyee Waajii - Waqaalola Waaqoo Waata Waariyoo Washarmina Wacaalee Weegee Weerara Walbatannaa Wolaanshoo Wolaa-sila Wolee Wolashee Wondoo Wooraguu Woshimbira Woxee Woyyoo Woxisannaa --- Xapheena Xeemoo Xeerara Xiijoo Xooqayaa ----- Yaabetaa Yaaqutaa Yabsaana Yaayya -- Zaranxallaa ----************----- Teessanhoo?... 👇👇👇👇 Gosti??? Balbalti??? Quubsumni??? Sabni koo OROMOO Biyyi koo OROMIYAA ✊🏾 #SociologyAndSocialAnthropology #history #fyp #oromotiktok #CapCut #oromotiktok❤️💚❤️ #ethiopian_tik_tok🇪🇹🇪🇹🇪🇹🇪🇹 #creatorsearchinsights #viralvideo #

Eebbisaa Addunyaa (Mucee) jabdichi Dambi-Doolloo eenyu inni? 👇👇👇👇👇👇👇👇👇👇👇 “Namni seenaasaa hin beekne, bishaan gabateerraati; gara argetti jallata” Eebbisaa Addunyaa abbaasaa obbo Addunyaa Jaallataa fi haadhasaa aadde Sannaayee Kabbadaa irraa Bitootessa 10, bara 1962 godina Qeellam Wallaggaa, magaalaa Dambi Doolloo ganda 06 tti dhalate. Maatiisaaf ilma hangafaa yoo ta’u……,obboleewwan dhiiraa 2, Moosisaa/Ashannaafii/, Mul’ataa/Taammiraat/ fi dubara 3, Kiyyaa/Tigist/, Ilillii fi Daangaa akkasumas, obboleewwan Harmeen Mucee guddifatan Arjummaasaa fi Lalisee jedhaman qaba. Eebbisaan umrii dhuma isaa daa’imummaatti mucaa beekaa, mucaa qabbanaa’aa, amala qabeessa, mucaa alaafis manaafis abboomamu, xiqqaa fi guddaan kan jaallatamu ture. Sammuu nama guddaatu irraa dubbata. Kallattii nagaa fi jaalalaan itti dhaqnaan eenyuuf iyyuu ajajama. Maanguddoos ta’ee, dargaggeessi yoo ergatan………, ennasuma asii fi achi fiigee dhimma ergameef xumura. Karaa xiiqiin qabnaan garuu morma isaatu cita. Kana malees….tapha kubbaa taphachuun ammoo hanga magaalaa Dambi Doolloo bakka bu’uuttillee gaheera. Walumaagalatti “Eebbisaan mucaa kennaa addaa qabuudha. Kanaafis mukaa fi baalatu isa jaallata,” jedha obboleessi isaa Ashannaafiin. Amala isaa gaarummaa kanarraa kan ka’e, hawaasni naannoo isaa jiraatu hundi “Mucee” jedhanii maqaa Masoo moggaasaniifii ittiin waamu. Kan Eebbisaa qofa osoo hin taane……,kan haadha isaas jijjiiranii “Harmee Mucee” jedhani moggaasaniif. Har’a kanallee magaalaa D/doolloo keessa ijjatanii “Mana Harmee Mucee na geessaa” yoo jedhan namni ijaan hin arginellee fuudhee mana haadha Eebbisaa nama geessa. #viralvideo #creatorsearchinsights #ethiopian_tik_tok🇪🇹🇪🇹🇪🇹🇪🇹 #oromotiktok❤️💚❤️ #CapCut #oromotiktok #fyp #history #SociologyAndSocialAnthropology #PHD #

Dr.Hayilee Fidaa Kumaa Eenyu? 👇👇👇👇👇👇👇👇👇👇👇👇 Dheeras Gabaabas hin jedhamu, Diimaa bareedaa,rifeensi luuccaa,angaasun ija isaa kan dukkana meeqa dhabamsiisu,kan hin jarjarree, Sagaleen isaa kan gurra namaatti mi'aawu, umurrii mana 30 keessatti akka namoota 80 keessa jiranitti nama tasgabbi qabu,dubbachuurraa dhaggeeffachu kan dursu,bilchaataa, nama nagaa..... Eenyuu Namni kuni? Gaafii jedhu deebisuuf kuno Seenaa isaa isiniif Dhiheessee dubbisaa! ==================================== Seenaa Maati isaatif Barnoota Laalchisee ================================= Bara 1932/1939 Abbaa isaani Ob.#Fidaa_Kumaa fi haadha isaani Aaddee #Guddinee_Gadaa tirraa Goodina Wallagga Baha bakka #ArjooJimmaa jedhamtutti dhalatan.Haayileen warri isaa baayyee iyyeessaa ture. Abbaan Haayilee mukaa booceet kursii/minjaalaa tolchee gurguraa isaafi obboleeyyan isaa 6 (3 dhiiraa,3 dhalaa) guddise. Bara cunqursaa san keessatti Haayileen maati hiyyummaa akkana kana qaban keessaa bahee nama beekamaa akkanat ta'a jedhee namu hin yaadu. Baraa ilmaan fuudaali malee ilmi hiyyeessaa keessattu warri akka Haayilee kan ilmaan Oromoo ta'aniif carraan barumsaa hanga gaalaa qaawwaa lilmootin hulluuqsisuu waan ulfaatuf. Hayileen kutaa 1-5 mana barumsaa #Bittiwaddad_Makonnin jedhamu Arjootti baratan. Kutaa 6-8 mana barumsaa #Qadamaawwi_Haayileessillaasee kan bara san Naqqamtee keessatti argamutti baratan. Qormaataa kutaa 8 erga dabarraan garaa Finfinnee deemee waggaa shaniif mana barnoota sadarkaa lammaaffaa #Jeneraal_Wiinget jedhamutti baratan. Haayileen qormaataa kutaa 12 fudhatee barnoota #subject 12 keessaa '10A' fidee '2B' fiduun xumuree. Garuu, waan Oromoo ta'eef sochii barattoota waan gaggeessa tureef akka Yunivarsitii seenee barnoota isaa itti fufnee ni adabamee. Akka barsiisaa ta'ee hojjetu garaa Harargee Bahaa #Dadaritti ergamee. Achitis Haayileen barattootaf hawaasa motummaarratti kakaasu itti fufee. Gochii Haayilee kun kan isaan dhibee hoggaantootni mootummaa bara sani Haayileen waan ijoollee ta'eef ittiin sossobanna jedhani waggaa tokko boodaa Dadarirraa Finfinneetti deebisani yunivasitii akka seenee baratu godhan. Waggaa afuurif barnoota #GeologyfiPhysics baratee barnoota hunda #A_ykn_Qabxii4 fidudhan tokkoffaa bahee eebbifamee. Akka eebbifameenis barsiisaa Yunivarsiti ta'ee waggaa tokkoof erga barsiisee boodaa Haayileen barattootaa motummaarratti kakaasun isaa mataa waan isaan dhukkubseef ofirraa fageessuf jecha gara Biyyaa Faransaayitti barnootaf ergan. Achittis Digiiri lammaffaa #SociologyAndSocialAnthropology barachaa jiru barattoota Itiyoophiyaa bara san Awurooppaa keessaa jiran hunda mootummaarratti ijaaree sochi cimaa godhu jalqabee. Gochi Haayilee kuni kan mataa dhukkubbi qorichaa hin qabnee mootummaan Nafxanyaa Haayileerraa Paaspoorti fudhatee akka barnoota isa itti fufnee godhee. Haayileen garuu barnoota isaatis ta'ee qabsoo isaa itti fufuuf duubatti hin deebinee. Mana barnootaa Faransaay keessa turee #EkolNaasiyonalDelanziOriyeental jedhamu keessatti qaxaramee barsiisaa barnoota isaa hanga digirii sadaffaatti #PHD xummuratee. ---------------------------------------------------- kutaa lammaffaan itti kan fufu ta'a...................like $ share waliif godhaa...... #viralvideo #creatorsearchinsights #ethiopian_tik_tok🇪🇹🇪🇹🇪🇹🇪🇹 #oromotiktok❤️💚❤️ #CapCut #oromotiktok #fyp #history #SociologyAndSocialAnthropology #PHD

👉Artisti Haacaaluu Hundeessaa 👇👇👇👇👇👇👇👇👇👇👇 Art. Haacaaluu Hundeessaa abbaa isaa Obbo Hundeessaa Boonsaafi haadha isaa Aaddee Guddattuu Horaa irraa bara 1976 Magaalaa Ambootti dhalate. Art. Haacaaluun maatiisaaf mucaa 4ffaa yoo ta'u, warrisaa ijoollee dhiiraa ja'aafi ijoollee durbaa afur, walumaagalatti ijoollee kudhan qabu. Akkuma ijoollee Oromoo kamuu, Haacaaluun maatiisaaf loon tiksaa akka guddate dubbata. Barnootasaa hanga kutaa 12tti achuma Magaalaa Ambootti barate. Haacaaluun baay’inaan maatiisaa biratti kan guddate yoo ta'u, akaakayyuusaa biras yeroo murtaa’eef jiraateera. Akaakayyuusaa waan jaalatuufis, mana barumsaa dhihoo jiru dhiisee kan naannoo mana akaakayyuusaa jirutti fagoo deemee barachaa ture. Magaalaan Amboo Haacaaluuf oolmaa gudda qabdi. Guddistee akka ummata isaatiif qabsa’uu, akka sagalee ta’uuf leenjistee artistiifi qabsaa’aa sabaa taasifte. Kanaafuu, Ambo ummata Oromoo hundaafillee oolmaa olaanaa qabdi. Ambo magaalaa Oromiyaa Finfinneerra gara Dhihaatti Kiilometira 125 fagaattee argamtu yoo taatu, gootota Oromoo hedduu biqilchitee guddisuu keessatti gahee olaanaa qabdi. Gootichi ija barbadaa, Artisti Haacaaluu Hundeessaa, akkuma umuriinsaa barnoota sadarkaa tokkoffaaf ga’een bara 1981tti Mana Barumsaa Oddoo Liibaniifi Carii jedhamanitti barachuun xumure. Haaluma kanaan, Haacaaluun barnoota sadarkaa 2ffaa ammoo Mana Barumsaa Qophaa’ina Ambootti barate. Hacaaluun, akka maatiinsaafi hiriyoonnisaa jedhanitti, umurii ijoollummaa isaarraa kaasee ogummaa artii haalan kan jaalatu waan ta’eef yeroo gabaabaa keessatti artii Oromootti makamuun seenaa gurguddoo hojjechaa tureera. Akkuma Oromoon “Jibichi korma ta’u gooranatti beekkama” jechuun mammaakutti, Haacaaluun umurii kichummaa isaarraa kaasee ogummaa aartiitiin dhangi’amee guddate. Yeruma daa’imummaa isaatii qabee kiraaraafi masiinqoo fudhachuun qarree fincaa’aa lagaafi burqaa bishaanii taa’ee ofuma isaatiin ofjalaa qabee weeddisaa ture. Haacaaluun, akka hiriyyoonnisaa dubbatanitti, ijoollumaarraa kaasee, ummata Oromoofi maatii isaatiif quuqama olaanaa waan qabuuf, yeroo barataa ture, bara 1995 irraa eegalee ummata isaatiif dubbachaafi falmaatii tureera. itti fufa...like,share gochu hin dagatinaa. 👉Ijoollummaarraa kaasee Haacaaluun fedhii muuziqaa ol'aanaa qabaatus abbaan isaa garuu muuziqaa jaalachuu isaatti hin gammanne. Sababiin isaas, ilmi isaanii baratee doktora ykn pirofeesara akka ta’uuf waan fedhaniifidha. Kanaafuu, “Weellisaa hin ta’in; weellisaan gola hin qabdu golloo malee” jechuun gorsu ture. Haata’u malee, humni aartii daangessu waan hin jirreef kennaafi kuufamni aartii Haacaaluu keessa jiru dhiibee dhufuun fedhii abbaa isaa mo’achuu danda’eera. Haatisaa Aaddee Guddattuun garuu, mucaan ishee muuziqaa akka taphatu ni jajjabeessiti turte. Haacaalunis maatii biraa ba’ee wayita loon tiksu afaan isaa osoo gungumuu oola. Ijoolummaarraa eegalee sirba Daawwitee Makonniniifi Sayyoo Daandanaa sirritti akka weellisuufi faana isaanii bu’uu akka jaalatu dubbata. Haacaaluun, sirba Daawwitee Makonnin kan: Fardaa gurraacha lagarraa kaachisanii, Qoricha naaf hawwite si nyaachisanii...jedhu afaan isaa irraa akka hin buufne ni dubbata. Yeroo sanatti, Haacaaluun, weellisuu malee akkamitti akka walaloofi yeedaloon barreeffamu hin beeku ture. Haacaaluun wayita jalqabu barataa cimaa ta'uu isaas akka hin beekne dubbata. Hiriyoonni isaa garuu, Haacaaluun barataa cimaa waan tureef osoo barnootatti cichee doktora ta’ee akka biyya jijjiiruu danda’u itti himaa turuu isaanii dubbatu. Wayita barataa turetti, kennaafi fedhii muuziqaatiin guutamee kan jiru ta’ullee ummata isaatiif qabsaa’uuf dursa laatee socho’aa ture. #fyp #oromotiktok #CapCut #oromotiktok❤️💚❤️ #ethiopian_tik_tok🇪🇹🇪🇹🇪🇹🇪🇹 #creatorsearchinsights #viralvideo @ሁሉም ነገር ለበጎ ነዉ🙏 @anemutadamu @𝗚𝗘𝗡𝗘𝗥𝗔𝗟 𝗔𝗕𝗗𝗜